Wielrenners drinken koffie, maar is dit wel prestatie bevorderend?

Het is geen geheim dat er zowel in het professionele als in het zondagmorgen peloton genoeg koffie gedronken wordt, maar waarom eigenlijk? Drinken we het omdat we het lekker vinden, vanwege de opmaak van het drankje of omdat het zogezegd prestatie bevorderend is?

Tekst: Rick Zethof

Koffie, het is zo’n eeuwenoude wielerklassieker die in het voedingspatroon van een wielrenner is vast genesteld. Echter loop ik zelf nu al een tijdje met de vraag rond of dit wel terecht is en wat de precieze werking van het goedje op de sportprestatie is. Daarom heb ik besloten meerdere onderzoeken die zich op dit vraagstuk richten te raadplegen en mijn bevindingen te bundelen en met jullie te delen.

Wat doet koffie precies met ons lichaam?

De cafeïne in koffie zorgt ervoor dat er een aantal hormonen is ons lichaam geactiveerd worden; adrenaline, dopamine en cortisol. Dit zijn dezelfde stoffen die vrijkomen wanneer we in de zogeheten ‘fight or flight’ modus komen of wanneer we stress ervaren zoals bij het spreken voor een grote groep mensen, het maken van een examen of bij fysieke angst. Wat er in het lichaam gebeurt is dat aminozuren in de spieren en glycogeen in de lever heel snel wordt omgezet naar glucose die vervolgens vrijkomt in de bloedsomloop. Doordat je lichaam in een snel tempo veel glucose aanmaakt levert dit veel energie op die jij vervolgens kan gebruiken, uitstekend voor situaties waarbij je snel moet kunnen handelen of bewegen.

En wat als we niet aan het sporten zijn? Als we niet sporten dan wordt het extra verkregen glucose weer omgezet naar glycogeen. Echter kan ons lichaam maar een bepaalde hoeveelheid glycogeen opslaan in de lever en spieren. Wanneer deze voorraden vol zijn zal een deel worden opgeslagen als vet, dit gebeurt echter alleen wanneer de calorie toename groter is dan de verbranding.

Voor veel mensen zal koffie er niet voor zorgen dat je aankomt in gewicht. Het zorgt er juist voor dat je metabolisme versnelt door de cafeïne, dit zorgt voor een grotere curve van energieke en futloze momenten. Simpel gezegd: doordat je lichaam harder moet werken om bepaalde stoffen af te breken en om te zetten zal het dal-moment ook groter zijn.

Terug naar het wielrennen

Wanneer we de bovenstaande resultaten herleiden naar het wielrennen dan kunnen we het volgende concluderen: koffie kan een belangrijke bijdrage leveren aan de sportprestatie, echter dient de hoeveelheid, opmaak en moment van inname hierop afgesteld te worden. Trage suikers en het juiste cafeïne gehalte zijn leidend bij deze keuze.

Uit het onderzoek van Cyclingweekly kwam naar voren dat het beste moment van de dag is om je bakkie koffie ongeveer een uur voor de inspanning te drinken. Wat betreft het beoogde cafeïne gehalte is de volgende vuistregel van kracht. Voor het ideale cafeïne gehalte vermenigvuldig je 0.6 met je eigen lichaamsgewicht, de uitkomst geeft het beoogde aantal milligram cafeïne weer. Echter blijft het soms een gevoelsmatige kwestie en zijn er altijd uitzonderingen.

Gebruikte bronnen:

Caffeine and sports performance, Louise M. Burke.
Caffeine, Coffee and Ephedrine: Impact on Exercise Performance and Metabolism, Terry E. Graham.